هنر و معماری

"وبگاه دانشجویان معماری 89 - دانشکده هنر،ارومیه "

هنر و معماری

"وبگاه دانشجویان معماری 89 - دانشکده هنر،ارومیه "

عوامل موثر بر اثر معماری در اندیشه شیخ بهایی

شیخ بهائی، در سال 953 ه.ق 1546 میلادی در بعلبک متولد  شد. او در جبل عامل در ناحیه شام و سوریه در روستایی به نام "جبع" یا "جباع" می زیسته است. ناحیه "جبل عامل" همواره یکی از مراکز شیعه در غرب آسیا بوده  و پیشوایان و دانشمندان شیعه که از این ناحیه برخاسته اند، بسیارند خاندان شیخ بهائی از خانواده های معروف شیعه در جبل عامل بوده است. بهاءالدین در کودکی به همراه پدرش به ایران آمد و پس از اتمام تحصیلات، شیخ الاسلام اصفهان شد. وی در علوم فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت، مجموعه تألیفاتی که از او بر جای مانده در حدود 88 کتاب و رساله است. وی در سال 1031 ه.ق در اصفهان درگذشت و بنا بر وصیت خودش  جنازه او را به مشهد بردند و در جوار مرقد مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام جنب موزه  آستان قدس دفن کردند
 در میان عموم مردم ، شیخ بهائی معمولا به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است. طرفه آنکه زاد روزش را نیز به نام روز معماری نام نهاده اند. معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت  آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام (مسجد شاه سابق) در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.
در احاطه وی به مهندسی مساحی تردیدی نیست و بهترین نمونه ای که هنوز در میان است، نخست تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و قرای مجاور رودخانه است که معروف است هیئتی در آن زمان از جانب شاه عباس به ریاست شیخ بهائی مأمور شده و ترتیب بسیار دقیق و درستی با منتهای عدالت و دقت علمی در باب حق آب هر ده و آبادی و محله و بردن آب و ساختن مادیها داده اند که هنوز به همان ترتیب معمول است و اصل طومار آن در اصفهان هست.
دیگر از کارهای علمی که به بهائی نسبت می دهند طرح ریزی کاریز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرین کمر، یکی از بزرگترین کاریزهای ایران است و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن  9 فرسنگ است و به 11 جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود .
 تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن به یک سلسله اختلاف میان مفتیان ابتدای عهد صفوی راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم از دیگر کارهای اوست.
نکته حایز اهمیت در آثاری که از او بر جای مانده اند، تبعییت این آثار از اصولی است که ریشه در حکمت الهی شیخ دارد.

بر مبنای همین اصول ازجمله کارهای شگفتی که به بهائی نسبت می دهند، ساختمان گلخن گرمابه ای است که هنوز در اصفهان برجای مانده و به حمام شیخ بهائی یا حمام شیخ معروف است. این بنا درمیان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه نزدیک بقعه معروف به درب امام واقع است و مردم اصفهان از دیر باز همواره عقیده داشته اند که گلخن گرمابه را بهائی چنان ساخته بود که با شمعی گرم می شده و در زیر پاتیل گلخن فضایی تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود که شمع تا مدتهای مدید همچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می شد و خود گفته بود که اگر روزی آن فضا را بشکافند، شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار می افتد و چون پس از مدتی به تعمیر گرمابه پرداختند و آن محوطه را شکافتند، شمع فوراً خاموش شد و دیگر از آن پس نتوانستند آن را مجدداً بسازند. 
 با انتخاب اصفهان به پایتختی و گسترش شهر به طرف جنوب و احداث میدان امام طرح استقرار کاخ های شاهی به وسیله شیخ بهائی ریخته شد.
      انتخاب فضائی وسیع در مجموعه ای که در آن روزگار (دولتخانه) نامیده می شد و بررسی هائی که برای آینده صورت می گرفت تماماً حکایت از ذوق و استعداد و خلاقیت شیخ بهائی دانشمند بلند آوازه صفویه دارد
             مجموعه کاخ هائی که شروع آنها از عالی قاپو بود و تا میدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی ادامه داشت .در این محوطه بزرگ که چند کاخ سلطنتی نیز مستقر بود عماراتی مانند تالار اشرف- جبه خانه - رکیب خانه، کشیک خانه، تالار طویله - کاخ هشت بهشت - توحید خانه - و بر خی عمارات دیگر ساخته شد. 
 


                                              
تهیه نقشه شهر نجف آباد
 در دوره صفویه، شهر نجف آباد با طرح شیخ بهایی و به پیشنهاد او به عنوان یک شهر جدید با اهداف زیر احداث شده است:
تولید و گسترش صنایع نظامی تازه وارد شده به ایران توسط برادران شرلی تا صنعتگران در این شهر گرد آیند و آمادگی دفاعی صفویان را از طریق ساخت انواع سلاح های آتشین افزایش دهند. 
ایجاد یک قطب کشاورزی : تهیه آذوقه شهر (اصفهان) و  زیر بنای زراعی استواری برای پایتخت جدید
 
 

ویژگی های شهر نجف آباد
 
      این شهر نقشه معماری و شهر سازی پیشرفته ای دارد که نسخ اصلی آن که توسط شیخ بهایی ترسیم شده است در موزه شهر لیسبون پایتخت پرتغال نگهداری می شود
 
       طراحی کوچه ها و محلات از شیوه و روش بسیار پشرفته علمی پیروی نموده به طوری که هنوز هم رفت و آمد در کوچه های عموماً شمالی _جنوبی و شرقی _ غربی آن شهر به صورت ساده و راحت انجام می شود .
       محلات طوری طراحی شده که مشکلات رایج در شهر های مشابه را ندارد و اصولاً در این شهر درگیری های قدیمی و محله ای وجود ندارد . طراحی و معماری شهر نجف اباد بیانگر قدرت و دانش بی نظیر شیخ در زمینه شهر سازی و معماری است .
 نویسنده کتاب شیخ بهایی در کتاب آینده عشق ذکر کرده که طراحی و معماری و شیوه شهر سازی نجف آباد که بوسیله شیخ بهایی صورت گرفته نه تنها در آن زمان بی نظیر بوده بلکه پس از گذشت قریب به 4 قرن همچنان مطلوب است .
آندره زیگفرید در کتاب روح ملتها ، مقاله سازگاری ایرانی معتقد است نجف آباد تنها محل یا یکی از محلهای نادری است که چون به منظور خاص و طبق نقشه عمومی با فکر واحد بوجود آمده است دارای نظام و قائده ای است .
 
کاریز نجف آباد
بزرگترین قنات ایران در زمان شاه عباس به نام قنات زرین کمر به طول 9 فرسخ توسط شیخ بهایی به 11 جوی بزرگ  تقسیم می شده که این 11 جوی به فاصله چند صد متر از یکدیگر و بصورت موازی غرب تا شرق شهر را طی می کرد و باغهای محاط به شهر را ابیاری می کرد .
تقسیم آب زاینده رود
      مراحل مهندسی تقسیم  آب زاینده رود به محله ها و باغات شهر اصفهان:
        محاسبه دقیق و بدست آوردن آمار بارندگی مناطق مختلف اصفهان  ,حومه و کوهستانهای اطراف و همچنین سرچشمه زاینده رود، طرح دقیق نهرها و شیب و مقطح آنها و سهم استفاده آب هر باغ و محله و منزل
        تدوین یک رساله یا آئین نامه (مانند دفترچه مشخصات فنی) و قانونمند نمودن تقسیم بندی و استفاده سهمی از آب زاینده رود ،باتوجه به حرکت و سرعت و کشش و شیب و حجم مناطق زراعی و باغها برای استفاده عامه مردم .
        بررسی ومحاسبه فصل سیلابی زاینده رود طی 197 روز اوایل آذر ماه و سپس مدت 168 روز. جالب آنکه این مدت زمان تغییرات و نوسانات تا به امروز با آمار متوسط عوامل جوی اصفهان منطبق بوده و اصالت خود را حفظ کرده است .
شیخ بهائی آب زاینده رود را با توجه به محاسبات خیلی دقیق به 33 سهم تقسیم نموده که هر سهم معادل 5شبانه روز قسمتی از آب رودخانه است که باید آب موجود در رودخانه به هر محله سرازیر شود که امروزه با نصب دستگاه های مختلف آب سنج ها در نقاط مختلف زاینده رود به همان نتیجه رسیده اند که او در 420 سال قبل رسیده بود .
 

 
موزه چینی خانه در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی     


      به دستور شاه عباس بزرگ در زمان حیات خود برای وقف و حمل نسخه های فارسی دیوانهای  ادبی و کتب تاریخ و مصنفات اهل عجم به اضافه چینی آلات از لنگریهای بزرگ فغفوری ، بادیه ها ، و دیگر ظروف نفیسه غوری و فغفوری که درچینی خانه کاخ سلطنتی بود به بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل ساخته شد .
      این کتابها و ظروف چون جای مخصوصی نداشت در مسجد جنت سرا نگاهداری می شد. بعد ازدرگذشت شاه عباس و در زمان سلطنت شاه عباس ثانی ، در سال 1057 به منظور حفظ و نگهداری این اشیاء با ارزش بنای چینی خانه احداث گردید.
      درعهد شاه عباس دوم که تالار چینی خانه احداث گردید کتابخانه بزرگی در آن تاسیس شد که حاوی تعداد زیادی کتاب به زبانهای عربی و فارسی و ترکی بود...
                                                                                                                                   

      ویژگی های بنا:
      تالاری مربع شکل که قریب 18 متر قطر دارد و در خروجی سمت شمالی در ورودی چینی خانه قرار دارد. در دیوارهای طرفین خروجیها و نیز در خود دیوارهای اصلی شکافهای دیواری با درهای بلند و مجلل ساخته شده که کلمه الله با نقش زیبا زینت بخش آنها می باشد این شکافها در درون دیوارها احداث گردیده و به صورت قفسه هایی برای گذاشتن کتابها و چیدن ظروف درآمده است .
      سقف چینی خانه گنبد بزرگ و مرتفع و وسیعی است و در آن گچبریهای بی نظیر و رنگ آمیزی مخصوص و طلا کاری ظریف به صورت شاهکاری از صنعت و معماری و گچبری قرن یازدهم هجری خود نمایی می کند. این گچبری ها به طور مجوف و توخالی با ظرافت خاصی صورت گرفته و در آنها جای ظروف از قبیل مرتبان (تنگ) و کاسه و بشقاب و پیاله و غیره منظور گردیده است. گچ بریها و تزئینات داخلی چینی خانه، با تقلید از اسلوب گچبری عمارت عالی قاپوی اصفهان ساخته شده ولی زیباتر از آن کار درآمده است.

معماری آب

معماری هنری است که سعی دارد تلاش آدمی را به بالا سوق دهد و از این رو مقدس است. بشر برای ساخت خانه، معبد و یا هر بنای دیگری از زمین شروع می کند و به سمت آسمان پیش می رود. از زمین به آسمان رسیدن، به معنای قدسی شدن و همنشین با خدایان بودن است. هر بنایی که بشر می سازد یادآور کوه نیز هست، که رابطی است میان زمین و آسمان. کوهی که جایگاه خدایان بوده و ناجی نسل بشر در اسطوره طوفان نوح.

بشر برای ساخت اولین بناها و یا بهتر است بگوییم اولین خانه ها از در دسترس ترین مصالح بهره برد. از آبو خاک. دو عنصر مقدس از چهار عنصر اولیه با هم آمیخته شدند تا بعدها نیز آتش و هوا در کار داخل شوند و مسکن و معبد آدمی شکل بگیرد.

بنابراین گزاف نیست اگر پیوند آدمی با معماری را، میراث کهن انسان با چهار عنصر اولیه طبیعت بدانیم. از این میان هرچند که نقش خاک پر رنگ تر می نماید، اما وجود آب، همان عنصری که همواره به سویش بر می گردیم، مثل همیشه لطافت را در این هنر به ارمغان می آورد.

اگر که خانه مکانی است برای پناه گرفتن و آرامش یافتن، تماس این خانه با آب همواره آرزوی امکان حیاتی تازه را به همراه خواهد داشت و تخیل انسان را به شکلی ماورایی تسخیر می کند.

از دیرباز نقش آب در معماری در اقلیم ها و فرهنگ های مختلف نمادی بارز داشته است. "درک مفهوم آبدر معماری یا همان معماری آب، به درک قوانین فیزیکی آب، احساسات ما در مقابل کنش و واکنش آب، و مهم تر از همه، نقش و تمثیل و ارتباط با زندگی انسان ها بستگی داد."

وجود آب در معماری باعث می شود که انسان، علاوه بر ظرافت های بنا، طبیعت اطراف را ببیند و با تحریک شدن قوای بینایی، شنوایی و لامسه اش آن را دقیقا حس کند. و هنگامی که آب در نزدیکی ماست، معنای مکان را با ترکیب ها و تضادهایی که با طبیعت می سازد، بیش تر درک می کنیم.

آب در گاهی از اوقات هیچ صدایی تولید نمی کند یا بسیار کم تولید می کند. به همین خاطر گاهی از نقش سکوت آب در معماری بهره برداری می شود و این موضوع برای آدمی یک نوع حس رهایی به ارمغان می آورد.

آب وقتی که با پوست تن مان تماس حاصل کند، صمیمی ترین تجربه شخصی را بین ما و خودش ایجاد می کند. تماس با او همچنین می تواند روح مان را از قید و بند ها آزاد سازد.

اگر نظری به کشور خودمان بیندازیم متوجه می شویم که ایرانیان از دیرباز با زیبایی و حالت آرامش بخش آب آشنا بوده اند. ما در معماری آب گویی او را دعوت کرده ایم که در منزل ما باشد و خودنمایی کند ووفمان سازد. مشع

از همان آغاز بنای کاخ ها و باغ های واقع در پاسارگاد، طرح چهارباغ ها بر اساس آب و نقش آن شکل گرفت. آب در باغ های ایرانی، همان گونه که در باغ فین کاشان و شازده ماهان و ایل گلی تبریز و ...

شاهدش هستیم، تنها به منظور آب رسانی باغ نیست، بلکه از حرکت و سکون و صدا و کف آن

بهره برداری های لذت بخش مادی و معنوی شده است.

کاخ شاهان در برخی از موارد در با غ هایی بنا شده که آب نقش مهمی در زیبایی آن ها دارد. کاخ چهلستون اصفهان و کاخ فتحعلی شاه در چشمه علی دامغان از این گو نه ا ند. چه کسی است که از انعکاس این کاخ ها در آب دچار حظ نشود، گویی در انعکاس، چیزی هست که قلب را تکان می دهد. این است که برای عظمت بخشیدن و دلپذیر نشان دادن بناهای مهم باید از انعکاس آن ها در آب استفاده می کنند.

به طور مثال، "اگر آبگیر منعکس کننده ی تاج محل با چمن پوشیده می شد، بنای آن مقدار زیادی از بار جادویی خود را از دست می داد". در واقع "طراحان با به کارگیری خاصیت انعکاس،عمق و بی کرانگی سطوح وسیع آب، حریم شخصی افراد را وسعت داده، حس خفقان در مکان ها بسته را از آن ها دور می کنند."

در خانه های ایرانی، مساجد، معابد و کاروانسراها همیشه نقش آب پررنگ بوده است. بسیاری از بناهای زادبومی که در اقلیم و جغرافیای ایران شکل گرفته اند در پیوند با آب و در نتیجه ضرورت آن بوده اند.

آب انبارها، یخچال ها، پایاب ها، پل ها، قنات ها و بادگیرها از این جمله اند.

یک مثال قابل ذکر "پادیاو" است.ایرانیان به جایگاه هایی که برای شست و شو ساخته بودند، پادیاو می گفتند. پادیاو ایرانی، چنان که نمونه های متعدد آن در گوشه و کنار کشور، مثلا در تپه میل ورامین، نشان می دهد، چهار دیواری کوچکی بوده است که جوی آب یا برکه ای در میان و رختکن ها و تاق نماهایی در پیرامون داشته است. همین پادیاو با همه ویژگی هایش بعد از اسلام در پیش مساجد و زیارتگاه ها به نام وضوخانه، جای گرفت.

همین واژه "پادیاو"، نخست به صورت پائیا و پاتسیو به زبان های اسپانیایی و ایتالیایی راه یافت و در فرانسوی و انگلیسی به پاسیو و پاتیو و پیشیو تبدیل شد.

از طرف دیگر، شهرهایی همچون اصفهان و شوشتر نمونه بسیار متعالی از هم زیستی شهر و آب و به عبارتی معماری آب هستند که موضوع حظ بصری و آرامش یافتن از آب در شکل گیری آن ها نقش پررنگی داشته است.

در ساخت تاسیسات آبی شوشتر مهم ترین هدف، آبیاری بوده; اما سازندگان آن توانسته اند به اهداف بزرگ دیگری چون اهداف معماری، صنعتی، بازرگانی، دفاعی و... نیز دست یابند. در واقع استفاده از آب در ساخت محیطی برای زندگی و براساس شرایط اقلیمی، با ایجاد شبکه های زیرزمینی در زیر شهر کهن شوشتر، موجب بروز یکی از هوشمندانه ترین اشکال معماری شهری - آبی گردیده است.

در شهر اصفهان نیز، زاینده رود نقش مهمی در معماری شهر ایفا کرده است. پل های متعددی که بر روی این رودخانه بنا شده اند، نمونه ی زیبا و متعالی از معماری آب به شمار می روند که کارکردهایی علاوه بر کارکرد اصلی داشته اند.

علاوه بر مواردی که ذکر شد، مثال های دیگری هم وجود دارند که نقش آب را در معماری شهر، بناهای درون شهری و برون شهری نشان می دهند. اما هدف ما تنها اشاره ای کوتاه به اهمیت این عنصر مقدس و حضور آن در معماری بود.

لوکس ترین و گران ترین هتل جهان در آنتالیا

هتل معروف، فوق مدرن و پنج ستاره "مردان" در ۲۳ می ۲۰۰۹ در ساحل کندو (Kundu) در آنتالیای ترکیه افتتاح شد.

این هتل که از مدرنترین هتلهای موجود در دنیا می باشد با هزینه ای بالغ بر ۱.٤ میلیارد دلار احداث شده است. هتل فوق مدرن مردان در محوطه ای به مساحت ۱۸۰ هزار متر مربع ساخته شده است. بنای هتل از استانبول الهام گرفته شده است.
در هتل مردان یک استخر عظیم ۱٦ هزار متر مربعی موجود است.

این هتل دارای ۲۷۱ اتاق استاندارد، ٦۲ اتاق بسیار بزرگ، ۱٦ سوئیت سلطنتی با الهام گیری از کاخ دلماباغچه، ۳۸ حمام ترکی، ٤۱ اتاق دوبلکس، ۸۲ جونیور سوئیت، ٤ آپارتمان شاهنشاهی، دو سوئیت ٦۰۰ مترمربعی با حوضهای ویژه، ٤٤ سوئیت دارای باغچه، ۱٦ رستوران و ۳۲ بار می باشد. استخر هتل با الهام گیری از تنگه استانبول ساخته شده است و بنا نیز دارای موتیفهایی از قصر دلما  باغچه می باشد.

هتل مردان همانند استانبول دارای دو قطعه می باشد که یک حوض وسیع بین آنها قرار دارد. در یک طرف حوض، بناها با الهام از مناطق اورتاکؤی و آرناووت کوی در بخش اروپایی استانبول و در طرف دیگر نیز بناها با الهام از معماری کلاسیک ترکی در بخش  آسیایی، ساخته شده اند. در فاصله بین دو طرف نیز رفت و آمد با قایقهای سلطنتی صورت می پذیرد.

هتل مردان با سرمایه گذاری تلمان اسماعیل اف، شهروند آذربایجانی الأصل روسیه ساخته شده است. ترکیه یکی از جذابترین کشورهای دنیا برای گردشگری است و مسئولان کشور نیز زمینه های سرمایه گذاری بخش خصوصی در پروژه های توریستی را فراهم کرده و امنیت سرمایه آنها را تضمین می کنند. ترکیه در سال گذشته پذیرای ۲٦ میلیون توریست خارجی بوده است. 

 

 

کلیساى جامع دومو و برج کج در میدان معجزات پیزا

میدان معجزات در مرکز شهر پیزا واقع در ایالت توسکانى ایتالیا، محوطه اى وسیع است که با دیوار از بقیه شهر جدا شده و چهار نگین درخشان معمارى و مذهبى ایتالیا را در خود جاى داده است. این چهار بنا عبارت هستند از کلیساى جامع دومو، برج کج پیزا، و گورستان کومپوسانتو . مجموعه این بناها و محوطه هاى تاریخى، از سال ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانى یونسکو ثبت شده است.


کلیساى جامع دومو


کلیساى جامع دومو که ساخت آن در سال
۱۰۶۴ میلادى آغاز شد، در مرکز این محوطه تاریخى قرار دارد. این کلیسا با معمارى منحصر به فرد خود، نماد و سمبل سبک معمارى رومیایى (رومانسک) در شهر پیزا است.
نماى این کلیسا از مرمر خاکسترى و سنگ سفید که با دایره هایى از مرمر رنگى تزیین شده، ساخته شده است. این کلیسا دو در عظیم برنزى دارد که توسط جیووانى دوبولونا، مجسمه ساز مشهور قرن شانزدهم ایتالیا ساخته شده است. البته عبور و مرور بازدیدکنندگان این کلیسا امروزه از طریق درهاى دیگرى در مقابل برج کج صورت مى گیرد که توسط بونانو پیسانو در سال
۱۱۸۰ ساخته شده است و پس از نصب درهاى دوبولونا، به مکان فعلى شان منتقل شده اند.
داخل این کلیسا با سنگ هاى مرمر سیاه و سفید تزیین شده و سقف و گنبد آن پوشیده از طلاکارى و سقف نگاره هاى رنگارنگ است. آن کلیسا پس از آن که در سال
۱۵۹۵ دچار آتش سوزى شد، مورد بازسازى کلى قرار گرفت و بخش اعظم تزیینات و نقاشى هاى کلیسا آثارى هستند که پس از آتش سوزى خلق شده اند.
این کلیساى جامع همچنین پیکر سنت رانیرى، قدیس حامى شهرپیزا و آرامگاه هاینریش هفتم، امپراتور روم مقدس در قرون دوازده و سیزده میلادى را در خود جاى داده است.


برج کج پیزا


برج کج پیزا در اصل، برج ناقوس کلیساى جامع دومو است و ساخت آن در
۹ اوت ۱۱۷۳ آغاز شد. پس از تکمیل طبقه سوم این بنا در سال ،۱۱۷۸ برج پیزا چند درجه از حالت قائمه منحرف شد و به همین خاطر کار ساخت آن به مدت یک قرن به حالت تعلیق در آمد. درسال ۱۲۷۲ چهار طبقه دیگر به برج پیزا اضافه شد، اما این چهار طبقه به گونه اى ساخته شد که با شیب در جهت خلاف انحراف برج، به تعادل آن کمک کند. کار ساخت این برج در سال ۱۳۰۱ بار دیگر متوقف شد تا این که بالاخره در سال ۱۳۷۲ طبقه آخر آن نیز ساخته شد و ناقوس برج در محل خود نصب شد. به این ترتیب ارتفاع برج پیزا از سطح زمین به حدود ۵۶ متر رسید.
درباره هویت معمار برج کج پیزا میان کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد، اما تصور مى شود مراحل اولیه برج توسط بونانو پیسانو، معمار و نقاش مشهور ساکن پیزا در قرن دوازدهم، ساخته شده باشد.
گفته مى شود گالیله، دانشمند مشهور ایتالیایى، آزمایش مشهور خود باگوى هاى کوچک و بزرگ فلزى و نمایش استقلال سرعت سقوط گوى ها از جرمشان را از فراز همین برج انجام داده است. هرچند این داستان از سوى شمارى از شاگردان گالیله هم نقل شده، اما مورخان بر صحت تاریخى وقوع این آزمایش در برج پیزا شک دارند.
بنیتو موسولینى، نخست وزیر فاشیست ایتالیا نیز پیش از آغاز جنگ جهانى دوم دستور داد این برج به حالت عمودى بازگردانده شود و به همین خاطر مقدار زیادى بتن در پى برج ریخته شد. اما نرم بودن خاک باعث شد به طرز غیرمنتظره اى انحراف برج از حالت عمودى بیشتر شود و بر کجى برج پیزا افزوده شود.
در جریان جنگ جهانى دوم ارتش امریکا که کنترل شهر پیزا را در دست داشت براى جلوگیرى از پناه گرفتن تک تیراندازها در برج ها، دستور تخریب تمام برج هاى شهر، از جمله برج کج پیزا را صادر کرد اما در آخرین لحظات و با صدور فرمان عقب نشینى، برج پیزا از تخریب حتمى جان سالم به در برد.
در چند دهه اخیر تلاش هاى زیادى براى اصلاح انحراف و پایدارسازى برج پیزا صورت گرفته است و این برج از سال
۱۹۹۰ تا دسامبر ۲۰۰۱ براى عملیات بازسازى و پایدارسازى به روى بازدیدکنندگان بسته بود . در حال حاضر انحراف برج پیزا از حالت قائمه در حدود ۵/۵ درجه است و به گفته کارشناسان این برج لااقل تا سیصد سال دیگر تعادل خود را حفظ خواهد کرد.

برجی که در شهر پیزا در ایتالیا ساخته شده است حتی اگر مایل(کج)نشده بود باز هم جزو آثار شگفت انگیز به شمار می رفت.این برج تماما" از سنگ مرمر سفید ساخته شده است و ضخامت دیوارهایش در پی ساختمان به پنج متر می رسد.

برج پیزا هشت طبقه است و پنجاه و پنج متر ارتفاع دارد یعنی بلندی اش با بلندی یک ساختمان پانزده طبقه ی امروزی برابر است .

این برج پلکانی متشکل از سیصذ پله دارد که درونش ساخته شده است و تا پشت بام برج می رسد. کسانی که خودشان را از طریق این پله ها به پشت بام برج برسانند منظره ی بسیار باشکوهی از شهر و دریا را که در فاصله ده کیلومتری شهر قرار دارد خواهند دید.

برج پیزا در بالا ترین نقطه اش 4/2 متر از خط قائم انحراف دارد.یعنی به اندازه ی 4/2 متر مایل گشته است.اگر شخصی در بالای برج بایستد و سنگی را به زمین رها کند سنگ مزبور در فاصله ی 4/2 متری دیوار پایینی برج به زمین خواهد افتاد.

دلیل اینکه برج پیزا مایل شده است تا به حال به درستی برای متخصصین مشخص نشده است.البته سازندگان این برج در نظر نداشتند که آن را به همین حالت((مایل))بسازند بلکه می خواستند یک برج راست و قائم بنا کنند.قرار بوده است این برج به عنوان ناقوس خانه ی یک کلیسای جامع که در نزدیکی این برج قرار دارد و ساختمانش در سال1174 میلادی آغاز شد و در سال 1350 میلادی به پایان رسید استفاده شود.

پی های این برج در ماسه کار گذاشته شده اند و شاید به همین علت است که برج مشهور پیزا مایل گشته است.ولی انحراف این بنا به یکباره و ناگهانی ایجاد نشد بلکه ساختمان آن تا طبقه ی سوم یعنی سرسراهای برج رسیده بود که حرکت انحرافی آغاز شد.

به همین علت هم بود که نقشه ی برج را مقداری تغییر دادند و سپس ساختمان برج ادامه پیدا کرد.در مدت صد سال گذشته نزدیک به سی سانتی متر بر مقدار انحراف برج افزوده گردیده است.بعضی از مهندسان اظهار می دارند که برج پیزا را باید((برج افتان))نامید زیرا بالاخره یک روز نقش بر زمین خواهد شد.