هنر و معماری

"وبگاه دانشجویان معماری 89 - دانشکده هنر،ارومیه "

هنر و معماری

"وبگاه دانشجویان معماری 89 - دانشکده هنر،ارومیه "

والتر گروپیوس

والتر گروپیوس (به آلمانیWalter Gropius)‏ معمار برجستهٔ آلمانی و بنیان‌گذار مدرسهٔ مشهور باوهاوس بود.

ادامه مطلب ...

فرانک لوید رایت

فرانک لوید رایت (به انگلیسیFrank Lloyd Wright) (زادهٔ ۸ ژوئن ۱۸۶۷ - درگذشتهٔ ۹ آوریل ۱۹۵۹)، مشهورترین معمار تاریخ آمریکا است.

کاخ مروارید واقع در مهرشهر در کرج ساخته شاگردان و همکاران وی (در بنیادی که او تاسیس کرد) می‌باشد.


مرکز مردمی شهرستان مارین (به انگلیسیMarin County Civic Center)، از آثار مشهور فرانک لوید رایت است.

این بنا در شهرستان مارین در شمال کالیفرنیا قرار دارد.

فیلم گاتاکا در اینجا فیلمبرداری شد.



ادامه مطلب ...

عوامل موثر بر اثر معماری در اندیشه شیخ بهایی

شیخ بهائی، در سال 953 ه.ق 1546 میلادی در بعلبک متولد  شد. او در جبل عامل در ناحیه شام و سوریه در روستایی به نام "جبع" یا "جباع" می زیسته است. ناحیه "جبل عامل" همواره یکی از مراکز شیعه در غرب آسیا بوده  و پیشوایان و دانشمندان شیعه که از این ناحیه برخاسته اند، بسیارند خاندان شیخ بهائی از خانواده های معروف شیعه در جبل عامل بوده است. بهاءالدین در کودکی به همراه پدرش به ایران آمد و پس از اتمام تحصیلات، شیخ الاسلام اصفهان شد. وی در علوم فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت، مجموعه تألیفاتی که از او بر جای مانده در حدود 88 کتاب و رساله است. وی در سال 1031 ه.ق در اصفهان درگذشت و بنا بر وصیت خودش  جنازه او را به مشهد بردند و در جوار مرقد مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام جنب موزه  آستان قدس دفن کردند
 در میان عموم مردم ، شیخ بهائی معمولا به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است. طرفه آنکه زاد روزش را نیز به نام روز معماری نام نهاده اند. معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت  آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام (مسجد شاه سابق) در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.
در احاطه وی به مهندسی مساحی تردیدی نیست و بهترین نمونه ای که هنوز در میان است، نخست تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و قرای مجاور رودخانه است که معروف است هیئتی در آن زمان از جانب شاه عباس به ریاست شیخ بهائی مأمور شده و ترتیب بسیار دقیق و درستی با منتهای عدالت و دقت علمی در باب حق آب هر ده و آبادی و محله و بردن آب و ساختن مادیها داده اند که هنوز به همان ترتیب معمول است و اصل طومار آن در اصفهان هست.
دیگر از کارهای علمی که به بهائی نسبت می دهند طرح ریزی کاریز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرین کمر، یکی از بزرگترین کاریزهای ایران است و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن  9 فرسنگ است و به 11 جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود .
 تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن به یک سلسله اختلاف میان مفتیان ابتدای عهد صفوی راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم از دیگر کارهای اوست.
نکته حایز اهمیت در آثاری که از او بر جای مانده اند، تبعییت این آثار از اصولی است که ریشه در حکمت الهی شیخ دارد.

بر مبنای همین اصول ازجمله کارهای شگفتی که به بهائی نسبت می دهند، ساختمان گلخن گرمابه ای است که هنوز در اصفهان برجای مانده و به حمام شیخ بهائی یا حمام شیخ معروف است. این بنا درمیان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه نزدیک بقعه معروف به درب امام واقع است و مردم اصفهان از دیر باز همواره عقیده داشته اند که گلخن گرمابه را بهائی چنان ساخته بود که با شمعی گرم می شده و در زیر پاتیل گلخن فضایی تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود که شمع تا مدتهای مدید همچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می شد و خود گفته بود که اگر روزی آن فضا را بشکافند، شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار می افتد و چون پس از مدتی به تعمیر گرمابه پرداختند و آن محوطه را شکافتند، شمع فوراً خاموش شد و دیگر از آن پس نتوانستند آن را مجدداً بسازند. 
 با انتخاب اصفهان به پایتختی و گسترش شهر به طرف جنوب و احداث میدان امام طرح استقرار کاخ های شاهی به وسیله شیخ بهائی ریخته شد.
      انتخاب فضائی وسیع در مجموعه ای که در آن روزگار (دولتخانه) نامیده می شد و بررسی هائی که برای آینده صورت می گرفت تماماً حکایت از ذوق و استعداد و خلاقیت شیخ بهائی دانشمند بلند آوازه صفویه دارد
             مجموعه کاخ هائی که شروع آنها از عالی قاپو بود و تا میدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی ادامه داشت .در این محوطه بزرگ که چند کاخ سلطنتی نیز مستقر بود عماراتی مانند تالار اشرف- جبه خانه - رکیب خانه، کشیک خانه، تالار طویله - کاخ هشت بهشت - توحید خانه - و بر خی عمارات دیگر ساخته شد. 
 


                                              
تهیه نقشه شهر نجف آباد
 در دوره صفویه، شهر نجف آباد با طرح شیخ بهایی و به پیشنهاد او به عنوان یک شهر جدید با اهداف زیر احداث شده است:
تولید و گسترش صنایع نظامی تازه وارد شده به ایران توسط برادران شرلی تا صنعتگران در این شهر گرد آیند و آمادگی دفاعی صفویان را از طریق ساخت انواع سلاح های آتشین افزایش دهند. 
ایجاد یک قطب کشاورزی : تهیه آذوقه شهر (اصفهان) و  زیر بنای زراعی استواری برای پایتخت جدید
 
 

ویژگی های شهر نجف آباد
 
      این شهر نقشه معماری و شهر سازی پیشرفته ای دارد که نسخ اصلی آن که توسط شیخ بهایی ترسیم شده است در موزه شهر لیسبون پایتخت پرتغال نگهداری می شود
 
       طراحی کوچه ها و محلات از شیوه و روش بسیار پشرفته علمی پیروی نموده به طوری که هنوز هم رفت و آمد در کوچه های عموماً شمالی _جنوبی و شرقی _ غربی آن شهر به صورت ساده و راحت انجام می شود .
       محلات طوری طراحی شده که مشکلات رایج در شهر های مشابه را ندارد و اصولاً در این شهر درگیری های قدیمی و محله ای وجود ندارد . طراحی و معماری شهر نجف اباد بیانگر قدرت و دانش بی نظیر شیخ در زمینه شهر سازی و معماری است .
 نویسنده کتاب شیخ بهایی در کتاب آینده عشق ذکر کرده که طراحی و معماری و شیوه شهر سازی نجف آباد که بوسیله شیخ بهایی صورت گرفته نه تنها در آن زمان بی نظیر بوده بلکه پس از گذشت قریب به 4 قرن همچنان مطلوب است .
آندره زیگفرید در کتاب روح ملتها ، مقاله سازگاری ایرانی معتقد است نجف آباد تنها محل یا یکی از محلهای نادری است که چون به منظور خاص و طبق نقشه عمومی با فکر واحد بوجود آمده است دارای نظام و قائده ای است .
 
کاریز نجف آباد
بزرگترین قنات ایران در زمان شاه عباس به نام قنات زرین کمر به طول 9 فرسخ توسط شیخ بهایی به 11 جوی بزرگ  تقسیم می شده که این 11 جوی به فاصله چند صد متر از یکدیگر و بصورت موازی غرب تا شرق شهر را طی می کرد و باغهای محاط به شهر را ابیاری می کرد .
تقسیم آب زاینده رود
      مراحل مهندسی تقسیم  آب زاینده رود به محله ها و باغات شهر اصفهان:
        محاسبه دقیق و بدست آوردن آمار بارندگی مناطق مختلف اصفهان  ,حومه و کوهستانهای اطراف و همچنین سرچشمه زاینده رود، طرح دقیق نهرها و شیب و مقطح آنها و سهم استفاده آب هر باغ و محله و منزل
        تدوین یک رساله یا آئین نامه (مانند دفترچه مشخصات فنی) و قانونمند نمودن تقسیم بندی و استفاده سهمی از آب زاینده رود ،باتوجه به حرکت و سرعت و کشش و شیب و حجم مناطق زراعی و باغها برای استفاده عامه مردم .
        بررسی ومحاسبه فصل سیلابی زاینده رود طی 197 روز اوایل آذر ماه و سپس مدت 168 روز. جالب آنکه این مدت زمان تغییرات و نوسانات تا به امروز با آمار متوسط عوامل جوی اصفهان منطبق بوده و اصالت خود را حفظ کرده است .
شیخ بهائی آب زاینده رود را با توجه به محاسبات خیلی دقیق به 33 سهم تقسیم نموده که هر سهم معادل 5شبانه روز قسمتی از آب رودخانه است که باید آب موجود در رودخانه به هر محله سرازیر شود که امروزه با نصب دستگاه های مختلف آب سنج ها در نقاط مختلف زاینده رود به همان نتیجه رسیده اند که او در 420 سال قبل رسیده بود .
 

 
موزه چینی خانه در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی     


      به دستور شاه عباس بزرگ در زمان حیات خود برای وقف و حمل نسخه های فارسی دیوانهای  ادبی و کتب تاریخ و مصنفات اهل عجم به اضافه چینی آلات از لنگریهای بزرگ فغفوری ، بادیه ها ، و دیگر ظروف نفیسه غوری و فغفوری که درچینی خانه کاخ سلطنتی بود به بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل ساخته شد .
      این کتابها و ظروف چون جای مخصوصی نداشت در مسجد جنت سرا نگاهداری می شد. بعد ازدرگذشت شاه عباس و در زمان سلطنت شاه عباس ثانی ، در سال 1057 به منظور حفظ و نگهداری این اشیاء با ارزش بنای چینی خانه احداث گردید.
      درعهد شاه عباس دوم که تالار چینی خانه احداث گردید کتابخانه بزرگی در آن تاسیس شد که حاوی تعداد زیادی کتاب به زبانهای عربی و فارسی و ترکی بود...
                                                                                                                                   

      ویژگی های بنا:
      تالاری مربع شکل که قریب 18 متر قطر دارد و در خروجی سمت شمالی در ورودی چینی خانه قرار دارد. در دیوارهای طرفین خروجیها و نیز در خود دیوارهای اصلی شکافهای دیواری با درهای بلند و مجلل ساخته شده که کلمه الله با نقش زیبا زینت بخش آنها می باشد این شکافها در درون دیوارها احداث گردیده و به صورت قفسه هایی برای گذاشتن کتابها و چیدن ظروف درآمده است .
      سقف چینی خانه گنبد بزرگ و مرتفع و وسیعی است و در آن گچبریهای بی نظیر و رنگ آمیزی مخصوص و طلا کاری ظریف به صورت شاهکاری از صنعت و معماری و گچبری قرن یازدهم هجری خود نمایی می کند. این گچبری ها به طور مجوف و توخالی با ظرافت خاصی صورت گرفته و در آنها جای ظروف از قبیل مرتبان (تنگ) و کاسه و بشقاب و پیاله و غیره منظور گردیده است. گچ بریها و تزئینات داخلی چینی خانه، با تقلید از اسلوب گچبری عمارت عالی قاپوی اصفهان ساخته شده ولی زیباتر از آن کار درآمده است.

Grace Academy (Zaha Hadid)

grace Academy :





پلان ها و مقاطع با عکسهای بیشتر در ادامه ی مطلب ....

ادامه مطلب ...