تاریخچه ی معماری مساجد

معماری مربوط  به مسلمانان از سده هفتم به بعد میباشد که به واسطه فتوحات مسلمانان در سرزمین های مختلف (از اسپانیا در غرب تا هند در شرق) توسعه یافت و عناصر هنری و معماری هر منطقه را در خود جای داد . مشخصه این معماری توسعه مسجد به عنوان یک بنای شاخص ، گنبدهای بنایی و تاقهای نقبی و قوس های نعل اسبی تمام صور و تزِِِِیینات روی سطح پر مایه با ترکیب خوشنویسی ونگاره های گل و گیاهی در یک چهارچوب هندسی است . چرا که استفاده از نمادهای انسان و حیوان مرسوم نبود.

اولین مسجدها :

اولین مسجد ساخته شده مسجد قبا در بین راه مکه و مدینه بوده است ولی مسجد مدینه به عنوان بنایی که نخستین مساجد بر گرفته از تهرنگ آن بود قرار گرفت.

مسجد مدینه :

همان گونه که در تاریخ آمده است جایگاه مسجد مدینه توسط شتر پیامبر برگزیده شد. سپس پیامبر گرامی دستور دادند سنگهای لاشه را از نزدیکترین کوه بکنند و آنها را در ساخت دیوار بلند بدون ملات به صورت خشکه چینی بر هم نهند تا به بلندای قد بلندترین مرد عرب در حالی که دستهایش را به سوی آسمان دراز کرده است برسد پس از دیوار چینی پیرامون زمین روی بخشی از آن را بپوشاند این آسمانه موقتی ساخته شده و در آن از ساختمایه هایی که به درد دیگری نمیخورند بهره گیری شد مانند پوست چهارپایان که پناهی در برابر آفتاب سوزان بود – از پده( تنه نخل های خشک شده ) و یا درختان بی بار برای تیر و ستون بهره گیری شد . نخل خشکی را در میان مسجد به جای ستون سرشاخه هایی را به جای تیر به کار بردند پس از پوشاندن روی تیرها روی آنها را پوست چهار پایان کشیدند . اندازه آن شبستان چیزی نزدیک به 65×75 متر بود .

هنر و معماری درجهان اسلام دارای چهار شیوه بنیادی است :

1.شیوه ی مصری : این شیوه از معماری کهن مصر ریشه گرفته است و در کشور های اسلامی شرق آفریقا – مصر – سودان و کشورهای پیرامونی تا مجاز را در بر میگیرد که در آن جا با شیوه شامی برخورد میکند .

2.شیوه شامی : این شیوه از هنر و معماری بیزانس ریشه گرفته و کشور های سوریه فلسطین – لبنان و اردن و بخشی از ترکیه را در بر میگیرد-دارای ویژگی های مشترکی با شیوه مصری است .

3.شیوه مغربی : شیوهای بسیار جشمگیر است و در بر گیرنده کشورهای مراکش الجزایر و جنوب اسپانیا میباشد .

4.شیوه ایرانی: این شیوه ازهمه ارزشمندتر است و در بر گیرنده کشورهای میانرودان ایران – افغانستان – پاکستان – ازبکستان  و تاجیکستان می باشد .