آجر و مشخصات آن

آجر ـ واژه بابلی است ,نام خشت نوشته هایی بوده است که بر آنها فرمان ,منشور , قانون وجزاینها را می نوشتند .سومری ها و بابلیها ,برای ساختن خشت , پس از فرو نشستن سیلاب گل خمیری را ازکنار رودخانه بدست می آورند .

پختن آجر باید همزمان با پیدایش آتش , نخست دردشت هایی که سنگ پیدا نمی شده اختراع شده باشد. نخستین بار ازگل پخته دیواره ها و کف اجاق ها , به آجر پزی پی بردند . پیشینه آجر پزی درخوزستان ومیانرودان ( بین النهرین ) زودتر ازجاهای دیگر ایران زمین است , در هندوستان تا شش هزار سال پیش می رسد . 

به ادامه مطلب بروید ...

ایفل؛ برجی که با هیچ بادی نمی‌لرزد

برج ایفل یکی از نمادهای کشور فرانسه در پاریس است که در خیابان شام‌دو‌مارس واقع شده و ارتفاعی معادل 324 متر دارد. این برج که به خاطر سازنده‌اش (مهندس گوستاو ایفل) به این نام شهرت یافته است، به عنوان بخشی از منظر شهری حاشیه‌ی رود سن، از سال 1991 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
ماجرای ساخت برج در سال 1884 و 

به ادامه مطلب ...

سازه های مدرن چین

استادیوم ملی چین در پکن، قبل از مراسم افتتاحیه در هشتم ماه هشت سال ۲۰۰۸ به عنوان سمبل بازی‌های المپیک امسال شناخته شده است. طراحی این بنا متعلق به گروه معماری سو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئیسی، "هرزوگ" و "دی‌میورون" است. این استادیوم با گنجایش ۹۱ هزار نفر، در پارک المپیک پکن واقع شده است.

در نمای بیرونی استادیوم شبکه‌ای از تیرهای فولادی دیده می‌شود که مانند شاخه‌های کوچک درخت کنار هم قرار گرفته‌اند. به همین دلیل مردم پکن خیلی زود لقب "آشیانه پرنده" را برای این بنا انتخاب کردند. جا افتادگی این عنوان محبت‌آمیز بین مردم، در عکس مجاور نمایان است.

در پشت پرده‌ی بازی‌های المپیک پکن دو بنای بی‌نظیر، با پیشتازترین سبک معماری کنار هم قرار دارند. این دو بنا معروف به "آشیانه پرنده" و "مکعب آب" محل برگزاری بازی‌های المپیک سال ۲۰۰۸ خواهند بود.

ساختار شبکه‌ای سالن ملقب به "مکعب آب"، آن را به یکی از باشکوه‌ترین بناهای بیست و نهمین دوره‌ی بازی‌های المپیک تبدیل کرده است.

ساختار شبکه‌ای سالن ملقب به "مکعب آب"، آن را به یکی از باشکوه‌ترین بناهای بیست و نهمین دوره‌ی بازی‌های المپیک تبدیل کرده است۰

استادیوم تنیس که تنها ۸۰۰ متر با دهکده‌ی المپیک فاصله دارد، به شکل گل نیلوفر ساخته شده است. ساخت این بنا در اکتبر ۲۰۰۷ به اتمام رسید. این استادیوم با گنجایش ۶۰ هزار نفر، دارای ۱۰ زمین تنیس است.

به فاصله ۳۶۰ کیلومتری از دهکده المپیک، استادیوم فوتبال قرار دارد. به دلیل شکلی که سقف استادیوم دارد به آن "تاج کریستالی" لقب داده‌اند. قرار است ۱۲ بازی فوتبال المپیک در این استادیوم برگزار شود. این استادیوم با گنجایش ۶۰هزار نفر تنها در عرض ۱۴ ماه ساخته شد و رکورد زمانی از خود به جای گذاشت.

پارک قایقرانی موسوم به "شان‌یی" پیشتر میزبان مسابقات جهانی کاپ فیسا ۲۰۰۷ نیز بوده است. در فضای بسیار بزرگ این پارک ۵ هزار درخت کاشته‌اند. ویژگی متمایز بنای داخل پارک سقف آن است که به صورت موجی به سمت جلو متمایل است.

ساختمان مرکز مطبوعاتی بازی‌های المپیک ۲۰۰۸ در ۸ جولای افتتاح شد. این ساختمان با مساحت ۶۲ هزار متر مربع به عنوان محل کار تقریبا ۶ هزار خبرنگار و عکاس در نظر گرفته شده است. این بنا بزرگترین مرکز مطبوعاتی در تاریخ المپیک است.

در جریان بازی‌های المپیک ۲۰۰۸ هنوز محدودیت‌هایی برای مطبوعات وجود دارد و همینطور تفاوت‌هایی در تعریف گزارشگری آزادانه که با وعده‌های چین در سال ۲۰۰۱مطابقت ندارد.

ساختمان جدید تلویزیون ملی چین "سی‌سی‌تی‌وی" از لحاظ تکنیکی، طراحی چالش‌‌برانگیزی دارد. رم کل‌هاس(Rem kohlhaas) و شرکتش به نام OMA در دسامبر سال ۲۰۰۲ در رقابتی بین‌المللی برای طراحی و ساخت این برج دوقلو برنده شدند. پکن از اینجا برای بازی‌های المپیک گزارش خواهد داد.

دو بازوی برج‌های دوقلو در پکن به صورت متمایل به هم متصل شده‌اند به طوری که شکل این برج عدد ۸ را نشان می‌دهد. این بنا فضایی به وسعت ۴۰۰ هزار متر مکعب را در اختیار کارمندان تلویزیون قرار می‌دهد و ارتفاع آن ۳۲۰ متر است. ساخت بی‌قاعده میله‌‌های کار شده در نمای بیرونی، بازنمای تاثیر هیجان‌زای این سازه است.

تئاتر ملی چین روی دریاچه‌ای مصنوعی در مرکز شهر پکن قرار دارد که توسط معمار فرانسوی "پل اندرو" ((Paul Andreu طراحی شده است و ساخت آن درسال ۲۰۰۷ کامل شد. این بنای بی‌نظیر به حبابی می‌ماند که روی آب شناور است. مردم پکن به آن لقب "تخم مرغ" داده‌اند. ساختمان تئاتر ملی چین از یک اپرا و یک تالار کنسرت و یک سالن تئاتر تشکیل شده است که در زیر پوششی از تیتانیوم و شیشه به هم پیوسته‌اند.

ترمینال شماره ۳ در فرودگاه بین‌المللی پکن، بزرگترین ترمینال فرودگاه جهان است. این فرودگاه توسط معمار انگلیسی "سر نورمان فوستر"، تنها در عرض چهار سال ساخته شده است. ساختار فوق العاده مدرن این فرودگاه از شیشه و فولاد تشکیل شده است.

در حال حاضر ۶ شرکت هواپیمایی از ترمینال جدید شماره سه استفاده می‌کنند. روی باندهای این ترمینال، سوپر جامبوی ایرباس مرسوم به A۳۸۰ نیز در رفت و آمد است. سرعت بالای حمل و نقل در این فرودگاه قرار است بعد از پایان بازی‌های المپیک نیز به جابجایی مسافران که تعدادشان همواره رو به افزایش است، کمک کند.

ایستگاه مترو به مقصد دهکده المپیک، ایستگاه جدیدی است که به مناسبت بازی‌های المپیک در پکن راه‌اندازی شده است.

خط ۱۰ متروی پکن برای حمل و نقل آسان مسافران در حین بازی‌های المپیک راه اندازی شده است. این خط در تاریخ ۲۱ جولای ۲۰۰۸ افتتاح شد و طول آن پانزده و نیم کیلومتر است.

اینجا نیز شکل سقف، ویژگی برجسته این بنا است. بیش از ۵ هزار قاب خورشیدی در این سازه تعبیه شده است. این قطعات را شرکت آلمانی به نامWürth Solar تامین کرده است.

ایستگاه قطار جنوب با مساحتی بیش از ۵۰ هزار متر مکعب، بزرگترین ایستگاه قطار در آسیا شناخته شده است. این ایستگاه محل اتصال خطوط تاکسی، اتوبوس، قطار و مترو است.

در بیجینگ از جولای ۲۰۰۸ سریع‌السیرترین قطارها در حال حرکت‌اند. این قطارها با سرعت ۳۵۰ کیلومتر در ساعت، فاصله یکصد و بیست کیلومتری بین شهر پکن و تیان‌جین را در عرض بیست دقیقه طی می‌کنند.

سقف گنبدی شکل سالن انتظار در ایستگاه قطار غرب واقع در پکن، مزین به نقاشی‌هایی است که در آنها ورزشکاران مانند فرشتگان در فضای پارک المپیک شناور هستند. این ظاهرا بزرگترین نمونه از نقاشی‌های دیواری در چین است. 

برج میلاد (نظرات و انتقادات)

برج میلاد ،معماریی خارج از زمان خود

یادداشتی از دکتر حسن اصانلو

دکتر حسن اصانلو - در مورد برج میلاد باید بگویم که این نوع معماری دیگر خارج از زمان خود می باشد . هر بار که به این برج می نگرم به یاد کاشی ها مسجد امام در اصفهان می افتم ،  که علی رغم اینکه اجرای این کاشی ها مربوط به سال گذشته می باشد ما آن را به عنوان دکوراسیون عصر صفوی به توریست های مختلف معرفی می کنیم .

از زاویه پیدایش معماری نیز معماران همیشه در آرزوی ساخت معماری بوده اند که ریشه در زمین و سر در آسمان داشته باشد .

:: سه نکته پیرامون برج میلاد

گفتگو با مهندس کورش رفیعی

به عنوان یک معمار معماری آنرا متعلق به دهه ی ۶۰ می دانم یعنی همان زمانی که از این برجها می ساختند و این جنبه ی مثبت قضیه است چون در آینده خواهند پنداشت که این برج در همان زمان ساخته شده است...

به نظر من از آنجایی که زحمات زیادی در این سالها برای طراحی و ساخت این برج کشیده شده بی انصافی است که خیلی سریع و شتابزده اظهار نظر کنیم .

پس من تنها به عنوان یک رهگذر و نه کسی که بررسی خاصی روی مسئله داشته باشد می توانم به چند نکته اشاره کنم :

۱) شنیده ام در شهری که بلندیهایی چون توچال دارد نیازی به برج مخابراتی نیست.

۲)در عصری که رقابت بر سر ماهواره هاست ساخت چنین برجی سوال بر انگیز است.

۳) در نهایت این بار به عنوان یک معمار معماری آنرا متعلق به دهه ی ۶۰ می دانم یعنی همان زمانی که از این برجها می ساختند و این جنبه ی مثبت قضیه است چون در آینده خواهند پنداشت که این برج در همان زمان ساخته شده است.

:: برج میلاد در شهر

گفتگو با دکتر کامران ذکاوت

- این ساختمان اگر با هدف یک آنتن مخابراتی طراحی شده است بایستی که عملکرد آن را دید، ولی ا آنجا که من از نظر تکنولوژی اطلاع دارم الان شبکه های مخابراتی دیگر نیازمند یک چنین ارتفاعی نیستند .ولی عملکرد سنتی اینگونه برج های مخابراتی در شهر های جهان عمدتاٌ به عنوان نشانه است و مکان یابی اینگونه برج ها بر اساس ویژگی های خاص  شهر سازی وطراحی شهری بوده است متاسفانه یک چنین مطلعاتی اینجا انجام نشده است

- برج میلاد در مقام نشانه شهری

 برای تعریف نشانه در سطح شهر بایست جایگاه آن در سازمان فضایی شهر دیده شود و آن محلی که برج میلاد به عنوان یک نشانه  در آن قرار گرفته جایی نیست که با عناصر فضایی شهر انتظام بر قرار بکند ،نسبت به سازمان فضایی شهر که اندام های اصلی رابه هم متصل میکند پرت و رها است. به عنوان نشانه، اینچنین نشانه های شاخص کلان شهر بایستی که جایی مشخص را خوانا بکند که این عملکرد نیز در اینجا وجود ندارد. در واقع عملکردی ویژه که اینچنین خوانایی را در سطح شهر بطلبد در مکان استقرار این بنا وجود ندارد ولی این بنا تلویحا خواص دیگری را پیدا کرده است ؛از نظر سازمان بصری شهر به صورت کاملا اتفاقی در منطقه ای قرار گرفته است که بزرگراه های جدید شهر قرار گرفته است و ازاین بابت به جهت یابی شهروندان در این بزرگراه ها کمک میکند و مثبت است. ولی اگر هم بنا بود که برج میلاد با چنین عملکردی ساخته شود باز هم روی فرم آن تاثیر ویژه ای داشت؛ یعنی که فرم بنا در چنین عملکردی بایستی جهت مشخصی را خوانا کند ،که در وضعیت کنونی از این جهت نیز طراحی آن ناقص است .

- معماری بنا

معماری این برج نکته خاصی برای ارزیابی ندارد. جایگاه برج میلاد صرفا به لحاظ شهر سازی و طراحی شهری مطرح است که متاسفانه هیچ مطالعاتی هم در مورد مکان یابی آن انجام نشده است در واقع انظباط برج میلاد با سازمان فضایی شهر بی ربط و بی حاصل است.

- اثرگذاری مثبت بر خط آسمان شهر

به هر حال این بنا در خط آسمان شهر در شب و روز اثر خود را گذاشته است و نمادی شده است و نمودی پیدا کرده است و این نکته مثبتی است ولی اینکه از نظر خوانایی و ادراک شهروندان بتواند معنا دار باشد کاملا بی ربط و بی  ارتباط مکان یابی شده است .

- نقش هویتی برای شهر

برج میلاد نقش هویتی را دارا است و میتواند جایگاهی مانند برج آزادی برای شهر پیدا کند ولی در واقع این یکی از عوامل تعیین کننده است  تعیین جایگاه و محل قرار گیری یک چنین بنایی در انتخاب شرکت مخابرات نیست و حتی شهرداری نیز اگر بنا دارد چنین تصمیمی بگیرد بایستی که به عنوان یک پروژه دیدگاه مسوءلین این کار را پیدا کند و به عنوان یک پروژه مکان یابی آن و استقرار آن در سطح شهر پذیرفته شود

:: برج میلاد از دیدگاه معماری

یادداشتی از دکتر منصور فلامکی

برای این که بتوانیم از دیدگاه معماری به برج میلاد بنگریم – و این نکته ای است که همکاران معمار به بنده امر کرده اند تا سخنی در باب اش بگویم – نخست باید به اصل موضوع برج میلاد بنگریم . ارائه نظر در باب برج بزرگ شهرتهران  نمی تواند نخست در چهارچوبی گسترده تر قرار گیرد ؛ نمی توانیم به یاد نیاوریم که زمین شناسان و اقلیم شناسان و جغرافی دانان و معماران و مهندسان ساختمان از یک سو و کسانی که تصور می کنند مدیریت به معنای تصمیم گیری برای شهری عظیم مانند تهران امری است تخصصی ... ، از سوی دیگر برج را به دنیا آورده اند .

از دیدگاه اینجانب برج بزرگ و رفیع تهران ، دارای شخصیتی چندان استثنایی است که نمی تواند بر پایه ضابطه های کاربردی و اقتصادی روزمرّه موضوع بررسی و ارزیابی قرار گیرد .

برج میلاد را همانند برج ایفل پاریس و برج بزرگ توکیو و ناگویا و بارسلون ، به عنوان اثری باید دید که تعلق اش به زمان ساخته شدن اش نمی تواند تعیین کننده ارزش نمادین آن دانسته شود . در زمینه همین نگاه کلی است که فکر  می کنیم باید – با آرامشی که طعم تاریخ دارد و خواهان پرهیز و گریز از شتاب است – به این برج بنگریم و به یاد بیاوریم که تمام کاربردهای موعود آن ، هرگز همیشه ثابت نمی مانند . به این معنا که ارزش گذاری بنایی برج میلاد ، باید استوار بر بینشی تاریخی باشد و نه بر نگرشی کاربردی و نه حتی صرفاً فنی – تخصصی .

این نکته را باید به خاطر بیاوریم که بنای برج ها و منارهای کهن کشورمان که نمایانگر هستی پویای انسان بر روی خاک خداوند بوده اند ، هیچگاه بر مبنای محاسبه های سود و زیان روزمره ساخته نمی شدند و به دلیل اهمیت کاربری های موقتی ای که به عهده می گرفتند ارزیابی نمی شدند – و  نمی شوند .

از این مقدمه که زیادی طولانی شد بگذریم ، نگاه معمارانه به برج آغاز می شود. در این زمینه – از دیدگاه اینجانب – چند نکته قابل طرح اند و می توانند بهانه ها یا ابزارهایی را برای گفت و شنود به دست دهند .

اول – این که برج ، به دلیل تعلق به گستره بسیار وسیع شهر تهران ، در فاصله کم یا بیش میانی شهر قرار می گیرد – تا جایی که می شده ، از کوه فاصله    می گیرد و خود را زیاده به دشت نزدیک نمی کند . از این روی ، بیش ترین میزان آزادی را به طراح معمار می دهد که خود را از قیدهای جغرافیایی وابسته به منظر برهاند : طرح گرد یا استوار شدن بر دایره ، در ساختمان سر برج راهنمای ساختمان می شود . و تا این جا با تمامی برج های بزرگ و کلاسیک جهان مشابه می شود . بخش ساختمانی بالای برج ، به ویژه به کمک ابزار بندی یا بهتر نقش بندی های هندسی ای که برایش ترسیم کرده اند ، خود را از پایه برج کاملاً جدا می کند . و این جا ، هر بیننده ای دوست دارد که معنای معمارانه – و نه کاربردی و منطقی و خشک – این اتصال را بداند و بپسندد .

از دیدگاه اینجانب ، نسبت حجمی مطلوب و هماهنگی شکلی ای که بتواند سخن از آرامشی داشته باشد که در بناهای بلند و نمادین شاخص اصلی دانسته می شود ، در طرح ما دیده نمی شود . این آرامش ، معمولاً ، از یگانگی های شکلی یا از وحدت شکل بر می خیزد .

دوم – به بینش هایی متفاوت می توانیم به برج هایی نظیر میلاد تهران  بنگریم  : سر  برج می تواند به خاطر نقشی که در دل خود دارد ( و مکانی مقارن با آرامش برای شهروندان دانسته می شود ) از بدنه برج متمایز شود (مانند میلاد) . راهی متمایز آن است که سر برج در ادامه پیکره ای که از زمین برمی خیزد دیده و طراحی شود . در این صورت ، برش های اعمال شده روی پایه برج – که چشم را آزار می دهند زیرا وجه عمودی خطوط را با گریزهایی حساب نشده همراه می کنند . و یک باره دگر شدن طرح پایه باید بتواند حاصلی زیبا روی و چشم نواز بدهد که این دیده نمی شود .

پیوند شکلی میان سر و بدنه برج دیده نمی شود و – به جای آن – ترکیبی که به دست آمده سخن از عدم سنجش ترسیم دارد : چگونه حجم های دوگانه ، در نقطه اتصال به یک دیگر ، از ظرافت هایی که از بینش هنری بر می خیزند  تهی می شود ؟ به این پرسش نمی توان با خطوط و سطوحی که از معماری های ایرانی یک هزار سالة اخیر گرفته شده اند کمک گرفت و نیاز به دقت نظر و ابداع را با ساده نگری ای در حد بازاری گری پاسخ گفت .

سوم – هر بار که برجی رفیع از زمین شهر بزرگ و متکی بر سرزمینی غنی و برخوردار از تاریخ عظیم و مملو از اندیشه های ناب و کائناتی بر می خیزد ...، دست کم ما معماران ، خواستار چگونه زاده شدن اش هستیم . از دیدگاه اینجانب ، برج میلاد عنصر معمارانه بسیار پرقدری که می خواهد نشانه ای از یگانه بودن  زمین و آسمان باشد و ژرفای زمین را نیز بخشی ازآسمان می داند (چنان که هزاران سال تاریخ اندیشه ایرانیان می نمایاند ) نمی تواند چگونه زاده شدن خود از زمین را از انظار پنهان کند . از این روی ، طرح برج به دور از ظرافت های اندیشه یی و نظری است مگر آن که طراحان آن ، همان گونه که سر برج را برای کاربری های انتفاعی خواسته اند و به آن شکلی ساده پسند   داده اند عنوان کنند که حجم زیرین برج باید به کارهای روزمره می آمده و مقدور نبوده است که سه بخش زیرین و میانی و بالایی برج ، طرحی در معنا و در ذات یگانه ای به دست دهند .